...SIŁA I PIĘKNO MUZYKI TKWIĄ W JEJ RÓŻNORODNOŚCI


..::OPIS::..

Budka Suflera „Za ostatni grosz” jest piątym studyjnym albumem wydanym oryginalnie w 1982 roku przez wytwornię Tonpress. Jet to także drugi album, na którym śpiewa Romuald Czystaw. Wybijającą się postacią na płycie jest młody i zdolny gitarzysta Jan Borysewicz.

Album Budka Suflera „Za ostatni grosz” ukazał się w szczególnym dla PRL-owskiej Polski momencie. Niezamierzenie stał się symbolem następujących w kraju przemian. Tytułowy utwór „Za ostatni grosz” szybko uzyskał status wielkiego przeboju. Album ten doczekał się jedenastu oficjalnych wydań.



Przebojowy krążek sprawił, że grupa – po komercyjnej porażce poprzedniego longplaya „Ona przyszła prosto z chmur” – znowu powróciła do łask publiczności. „Za ostatni grosz” to najpopularniejsza płyta wydana przez firmę Tonpress w 1982 r. z imponującym nakładem 160 000 egzemplarzy. Tak, lata 80. to czas, kiedy winyle świetnie się sprzedawały. Do tego promowano je nie trzema singlami, jak to ma miejsce obecnie, ale dajmy na to… siedmioma. Tak było w przypadku tego albumu.

„Teraz rób, co chcesz” dotarł do 1. miejsca listy przebojów pr. I Polskiego Radia. Utwór „Za ostatni grosz” uplasował się na 2. pozycji na liście przebojów miesięcznika „Non Stop”. „Nie taki znów wolny” zajął 3. lokatę na liście przebojów radiowego Studia Gama. „Rok dwóch żywiołów” był 5. w „Non Stopie”, a „Memu miastu na do widzenia” oraz „Rock’n’Roll na dobry oczątek” dotarły do 6. miejsc w (odpowiednio) Studiu Gama i w głosowaniu czytelników tygodnika „Panorama”. „Kto zrobił mi ten żart” zajął 10. pozycję w pr. I Polskiego Radia.

To oznacza, że 7 z 8 utworów zamieszczonych na płycie było notowanych na listach przebojów! Niezłe osiągnięcie, prawda?

Album otwiera utwór tytułowy, w którym niewesołą melodię doskonale uzupełnia dosyć przygnębiający tekst, mówiący o zatraceniu siebie i dawnych ideałów. „Wczoraj niewinni tak,/dzisiaj pionki w grze”. No ta solówka Jana Borysewicza na gitarze basowej, która trwa ok. 1,5 minuty! Coś takiego by nie przeszło w dzisiejszym mainstreamie zdefiniowanym 3 – minutowymi ramami piosenki… Podobnie gorzkie refleksje odnajdujemy w piosence „Kto zrobił mi ten żart”. „Co ja tutaj robię, skąd pomysł, by tu żyć,/czego tutaj szukam skoro tu nie ma nic?”.

„Wszystko to widział świat” nawiązuje do zmieniającego się ówcześnie krajobrazu społeczno – politycznego Polski (m.in. powstanie „Solidarności”). Jest to w zasadzie ostrzeżenie (aktualne wczoraj i dziś), aby nie ufać „zbytnio nowym modom,/które dziejowy niesie wiatr”. „Rock’n’Roll na dobry początek” to pozornie triumfalny hymn zwycięstwa rocka nad muzyką disco, która była mocno lansowana – kosztem tej pierwszej – w Polskim Radiu pod koniec lat 70. „Wielkie lody ruszyły,/disco wreszcie trafił szlag”. Tyle że gdyby znów czytać między wierszami, biorąc poprawkę na czas, kiedy nagrywano materiał na płytę (1981 r.), trudno nie odnieść wrażenia, że chodzi o chwilową „odwilż”, jaka nastąpiła w kraju w związku z tzw. „karnawałem Solidarności”.

„Teraz rób, co chcesz” i „Rok dwóch żywiołów” przynoszą lżejsze, acz nie bardziej optymistyczne treści, mówiące o zakończonych relacjach.

Krążek zamyka „Memu miastu na do widzenia” – „odkurzony” kawałek z 1974 r., tu w wersji niemalże hard rockowej. Niestety, Romualdowi Czystawowi brakuje tu energii i dynamizmu, piosenka ujawnia też jego skromne warunki wokalne, zwłaszcza jeśli porówna się go z Krzysztofem Cugowskim -pierwotnym wykonawcą tego utworu.

W każdym razie płyta „Za ostatni grosz” świetnie oddaje niespokojnego ducha (nie tylko muzycznego) początku dekady lat 80. I sądzę, że należy wracać do niej, rozpatrując ją w kontekście zachodzących wówczas zmian na krajowej scenie politycznej. W ramach ciekawostek – pamiętam, że jako dziecko przyglądałem się wykonanej z niskiej jakości papieru okładce albumu. To też znak tamtych czasów. Cyfrowa reedycja nie jest w stanie tego oddać…

Przemysław Sobolewski



..::TRACK-LIST::..

1. Za Ostatni Grosz 5:10
2. Wszystko To Widział Świat 4:20
3. Rock'N'Roll Na Dobry Początek 4:00
4. Kto Zrobił Mi Ten Żart 4:25
5. Nie Taki Znów Wolny 5:20
6. Teraz Rób Co Chcesz 4:25
7. Rok Dwóch Żywiołów 4:30
8. Memu Miastu Na Do Widzenia 3:05



..::OBSADA::..

Vocals - Romuald Czystaw
Percussion - Tomasz Zeliszewski
Guitar - Jan Borysewicz, Zdzisław Janiak
Keyboards - Romuald Lipko
Bass Guitar - Andrzej Ziółkowski




https://www.youtube.com/watch?v=PYpg4BypJoA



SEED 15:00-22:00.
POLECAM!!!